ADDISIONELE INLIGTING: A Die saldo van R865 verskuldig aan Checkout Groothandelaars op 1/07/16 bestaan uit R684 se aankope op 15 Mei en die res van 4 Junie. B Kredietnota 1245 op 06/07/16 was vir goedere gekoop op 05/07/16. C Die saldo volgens die krediteuregrootboek in die boeke van Thermo Handelaars soos op 31 Julie 2016 was R1 035. D Na ‘n deeglike vergelyking van die staat, die Krediteurekontrolerekening en die krediteuregrootboek in die boeke van Thermo Handelaars, was die volgende foute op die staat opgemerk: Faktuur A802 op die staat was vir goedere gekoop deur Thermo Winkels. ·      Die korting toegestaan op 7 Julie 2016 moes nie toegestaan gewees het nie.  Die korrekte bedrag vir kredietnota 2880 gedateer 26 Julie 2016 is R94. E Die volgende foute was opgemerk in die boeke van Thermo Handelaars: Faktuur A505 was foutiewelik in die boeke aangeteken as R416. Die debietnota op 6 Julie 2016 was foutiewelik aangeteken as R43. ·      Die kontantbetaling op 19 Julie 2016 en die faktuur op 22 Julie 2016 was slegs in die Krediteuregrootboek aangeteken.  Dit was nie aangeteken in die toepaslike joernale nie.    [36]

6.3   KREDITEURE-REKONSILIASIE Thermo Handelaars is ‘n klein winkel wat voedselitems aan klante verkoop vir kontant. Thermo is bekommerd omdat die rekeningstaat ontvang van Checkout Groothandelaars aandui dat hy meer skuld as wat hy verwag het.  Hy het jou gevra om hom by te staan in die rekonsiliasie van die staat met sy grootboekrekening vir Julie 2016. (Aanvaar dat alle rekords voor Julie korrek is.)  GEVRA:     6.3.1 Berei ‘n Krediteure-rekonsiliasiestaat op 31 Julie 2016 voor. (6)   6.3.2 Suiwer die Krediteuregrootboek in die boeke van Thermo Handelaars aan. (5)   6.3.3 Verduidelik hoekom Thermo Handelaars nie die korting van R24 op 7 Julie 2016 moes ontvang het nie.  (2)   INLIGTING:   Staat ontvang van Checkout Groothandelaars   Checkout GroothandelaarsGroblerstraat 167Groblersdal0500  Debiteur: Thermo Handelaars  Rek no: 2654  21 Smithstraat Marble Hall  0562                                            31 Julie 2016 DATUM TRANSAKSIES DEBIET KREDIET SALDO Jul 01 Openingsaldo     865   05 Faktuur No A505 116   981   06 Kredietnota 1245   32 949   07 Kwitansie No 720   300 649   07 Korting   24 625   13 Faktuur No A802 1 341   1966   15 Faktuur No A910 256   2 222   19 Kwitansie 990   250 1 972   22 Faktuur No A1121 185   2 157   26 Kredietnota 2880   84 2 073 Kredietterme: · Alle skuld betaalbaar binne 30 dae na die datum van die staat (d.w.s. die maand na aankope). · ‘n 8% vereffeningskorting op betalings word toegestaan as betalings binne 30 dae na aankope gemaak word.

4.2 Jy ontvang die inligting aangaande Copi-it, vir die jaar geëindig 28 Februarie 2019. Die besigheid besit 3 industriële fotokopieerders. Hierdie kopieerders is op verskillende plekke in privaat wonings geplaas. Verwys na die inligting aangaande elke kopieerder in die vaste bateregister. Die besigheid maak strooibiljette asook enige ander afskrifte in groot maat. Hulle vra ‘n vaste bedrag van R250 vir elke 500 afskrifte. Die kliënte betaal kontant aan die eienaars/bestuurders van die fotokopieerders by die perseel waar die afskrifte gemaak is.  ‘n Totaal van 1 840 000 afskrifte is gemaak gedurende die 260 werksdae van hierdie jaar.   Ander inligting: Vaste bateregister op 28 Februarie 2019   Kopieerder 1 Kopieerder 2 Kopieerder 3 Datum gekoop 01/04/2018 01/01/2010 01/04/2016 Kosprys van kopieerder R315 000 R144 000 ? Ongehoopte waardevermindering R94 500 R143 999 R168 000 Drawaarde R220 500 R1 R72 000     Inligting aangaande die kopieerders en afskrifte gemaak by bestuurders vir die jaar geëindig 28/02/2019   Kopieerder 1 Kopieerder 2 Kopieerder 3 Naam van bestuurder Petro Geraldine Katherine Aantal dae gewerk 210 260 260 Aantal afskrifte gemaak 140 000 1 050 000 650 000 Kontant inbetaal deur bestuurders R70 000 R525 000 R275 000 Salarisse betaal aan bestuurders R52 000 R52 000 R52 000 Instandhouding van kopieerders R36 400 R588 000 R182 000 Instandhoudings-koste per 500 afskrifte R130 R280 R140   Beantwoord die onderstaande vrae:   4.2.1 Bereken die kosprys van fotokopieerder nr. 3. (2) 4.2.2 Verduidelik hoekom fotokopieerder nr. 2 getoon word teen drawaarde van R1 in die finansiële state. (1) 4.2.3 Identifiseer en verduidelik een GROOT probleem met elkeen van die fotokopieerders en die betrokke bestuurder. Haal syfers aan om jou antwoorde te staaf. Verskaf ‘n oplossing vir elke probleem. (12)     [40]

VRAAG 7: KORPORATIEWE BEHEER                                     (25 punte, 15 minute) 7.1 MAATSKAPPY TRANSAKSIES     GEVRA:     Gebruik die tabel wat voorsien is om die volgende vir elke transaksie aan te toon: ·       Rekening gedebiteer en rekening gekrediteer in die Algemene Grootboek ·       Uitwerking op die rekeningkunde vergelyking. Die banksaldo is ten alle tye gunstig.           (12)   Voorbeeld: Direkteursfooie betaal, R45 000.     Nr. REKENING GEDEBITEER REKENING GEKREDITEER BEDRAG    B       E       L    Bv. Direkteurs- fooie Bank 45 000 – – 0     TRANSAKSIES:     7.1.1 Die skuld aan SAID aan die einde van die vorige finansiële  jaar vir inkomstebelasting is betaal, R32 500.     7.1.2 Ontvang R244 000 vir addisionele aandele uitgereik.     7.1.3 ‘n Finale dividend van R51 300 is deur die direkteure verklaar aan die einde van die huidige finansiële  jaar.         7.2 OUDITVERSLAG     Jy word voorsien van ‘n uittreksel uit die ouditverslag van Franna Bpk.     GEVRA:     7.2.1 Aan wie is die ouditverslag gerig? (2)   7.2.2 Wie moet verseker dat die finansiële  state opgestel word en aangebied word by die algemene jaarlikse vergadering? (2)   7.2.3 Kies die korrekte woord uit die tussen hakies. Skryf die antwoord langs die vraagnommer  (7.2.3) en verduidelik jou keuse. Franna Bpk. ontvang ‘n   (gekwalifiseerde/ongekwalifiseerde/ weerhouding van mening) ouditverslag. (3)   7.2.4 Verduidelik waarom die onafhanklike ouditeurs verwys na bladsye  14–31 in die verslag. (2)   7.2.5 Verduidelik waarom dit ʼn vereiste van die Maatskappywet is, dat publieke maatskappye deur ʼn onafhanklike ouditeur geoudit moet word.  Gee EEN rede. (2)   7.2.6 Die ouditeursverslag verwys na die Internasionale Finansiële Verslagdoening Standaard (IFVS).  Verduidelik waarom die ouditeure IFVS in berekening moet bring wanneer hul ʼn opinie lug. (2)   INLIGTING:     Ons het die finansiële  state soos op bladsye 14–31 bestudeer. Na ons mening is die jaarlikse finansiële state ‘n redelike weergawe in alle wesenlike opsigte: ·       Die finansiële  posisie van Franna Bpk. op 30 Junie ·       Die kontantvloei vir die jaar toe geëindig, in ooreenstemming met die  Internasionale Finansiële Verslagdoening Standaarde en soos gevra deur  die Maatskappyewet van Suid-Afrika. Fouche en De Ouden Geoktrooieerde Rekenmeesters (CA) Geregistreerde Rekenmeesters en Ouditeure Longstraat Bloemfontein         [25]     TOTAAL 300  

VRAAG 6:  REKONSILIASIES                                                              (36 punte; 22 minute) 6.1 DEBITEUREVERSOENING Jy word voorsien van inligting wat verband hou met Marlin Handelaars vir Mei 2021.     Verwys na Inligting A. Toon die uitwerking van die foute en weglatings op die:(Moenie die rekeninge op 31 Mei 2021 afsluit nie.)     6.1.1 Debiteure-kontrolerekening in die Algemene Grootboek   (6)   6.1.2 Op elke debiteur se rekening in die Debiteuregrootboek (8)   INLIGTING A:     FOUTE EN WEGLATINGS:      (i) Die totaal van die Debiteure-afslagjoernaal is met R1 200 te min opgetel.     (ii) Voorraad op krediet verkoop aan M. Mouse is verkeerdelik in die joernaal as R1 890 ingeskryf in plaas van R1 980 en dienooreenkomstig oorgeboek na die debiteuregrootboek.      (iii) Rente van R275 moet nog gehef word op die agterstallige rekening van D. Duck.     (iv) ‘n EFO is vir R900 ontvang van C. Chicken ter vereffening van sy rekening.  Geen inskrywing is vir die transaksie gemaak nie.     (v) Goedere verkoop aan F. Fox vir R3 320 is verkeerdelik oorgeboek na die rekening van M. Mouse. Die inskrywing in die joernaal was korrek.     (vi) ‘n Kwitansie uitgereik aan M. Mouse vir R650 is korrek geboekstaaf in die joernaal, maar is oorgeboek na die verkeerde kant van M. Mouse se rekening.  Stel die fout reg.    

5.3 PROBLEEMOPLOSSING     Cell-T verkoop selfone in drie takke in  Kaapstad, wat onderskeidelik deur Agnes, Bongi en Charles bestuur word.  Jy word voorsien van inligting vir Augustus 2016.     GEVRA:     Identifiseer EEN probleem in elke tak. Haal syfers aan.  Gee EEN punt van advies vir ELKE geval.  (9)   Inligting vir Augustus 2016:     Tak 1 Agnes Tak 2 Bongi Tak 3 Charles Verkope R340 000 R170 000 R400 000 Terugsendings van klante R17 000 R21 000 R20 000 Voorraadhoudingstydperk 60 dae 20 dae 120 dae Voorraadomsetsnelheid 6 keer 18 keer 3 keer Winkelassistente 5 7 8 Voorraad gesteel/ verlore 0 2 eenhede 15 eenhede Advertensies R34 000 R10 000 R12 000

NOMINALE REKENINGE AFDELING Bate Verkope                                  N08 2018 Sep 01 Voer-tuie AJ 16 000 2018 Sep 01 Onge-hoopte waarde-vermin-dering op Voertuie AJ ?               Debiteure-kontrole AJ ?               Verlies met verkoop AJ 1 216         16 000         16 000   4.1.1 Watter metode word gebruik om die waardevermindering te bereken? (1) 4.1.2 Bereken die drawaarde van die verkoopte voertuig op die datum van verkoop. (5) 4.1.3 Wat was die bedrag waarvoor die voertuig op 1 September 2018 verkoop is? (3) 4.1.4 Bereken die persentasie waardevermindering wat op voertuie afgeskryf word. (3) 4.1.5 Bereken die drawaarde van die voertuie aan die einde van die finansiële jaar 28 Februarie 2019 (13)

VRAAG 4: VASTE BATES (40 punte; 24 minute) 4.1 Bestudeer die volgende grootboekrekeninge en beantwoord die vrae in die antwoordboek. ALGEMENE GROOTBOEK VAN Lux Verbi BALANSSTAAT REKENINGE AFDELING Voertuie                                                 B12 2016 Mar 01 Bank KBJ 60 000 2018 Sep 01 Bate Verkope AJ 16 000 2018 Sep 01 Kredi-teure kontrole KJ 36 000             Opgehoopte Waardevermindering op voertuie       B13 2018 Sep 01 Bate Verkope AJ 6 784 2017 Feb 28 Waarde-vermin-dering AJ 12 000 2019 Feb 28 Saldo o/d ? 2018 Feb 28 Waarde-vermin-dering AJ 9 600           Sep 01 Waarde-vermin-dering AJ 1 024           2019 Feb 28 Waarde-vermin-dering AJ ?    

INLIGTING A. Voorraadsaldo’s:   Datum Aantal kragop-wekkers Eenheids-prys Totaal 1 Mei 2016 60 2 300 138 000 30 Junie 2016 80 ? ? B.                   Aankope vir die periode 1 Mei 2016– 30 Junie 2016   Datum Aantal krag- opwekkers Eenheids-prys Totaal 5 Mei 2016 90 2 500 225 000 31 Mei 2016 30 2 800 84 000 18 Junie 2016 70 2 900 203 000 Totale aankope 190   512 000 Terugsendings aan verskaffers: Aangekoop op 18 Junie 2016 5     Vraggeld op aankope beloop R26 000 vir die aankope vir 5 Mei. Geen vraggeld op aankope is betaal op die res van die aankope nie. C. Verkope vir die periode 1 Mei 2016 – 30 Junie 2016 Datum Aantal krag- Opwekkers Eenheids-prys Totaal Mei 2016 100 3 400 340 000 Junie 2016 62 3 600 223 200 Totale verkope 162   563 200

VRAAG 5: VOORRAADSTELSELS, WAARDASIE, INTERNE KONTROLE EN ETIEK                                                                                     (49 punte; 29 minute) 5.1 BEGRIPPE     Kies EEN woord/term vir elk van die volgende beskrywings deur ‘n woord/term uit die lys hieronder te kies. Skryf slegs die woord/term langs die vraagnommer (5.1.1–5.1.4) in die ANTWOORDBOEK neer.     deurlopende voorraadstelsel;     geweegdegemiddelde-metode; spesifieke identifikasie-metode;      periodieke voorraadstelsel; eerste in eerste uit (EIEU)       5.1.1 Hierdie metode aanvaar dat voorraad in die volgorde van aankoopdatum verkoop word.     5.1.2 Hierdie stelsel verseker dat die koste van verkope by die verkooppunt bereken word.     5.1.3 Hierdie metode van voorraadwaardasie ken ‘n unieke of individuele waarde aan elke voorraaditem toe.     5.1.4 Hierdie voorraadstelsel is meer gepas vir lae-waarde-goedere wat op groot maat aangekoop word. (4) 5.2 Westhuizen Handelaars     Die onderneming koop en verkoop kragopwekkers. Die onderneming maak gebruik van die periodieke voorraadstelsel en maak van die EIEU (eerste in eerste uit)-metode van voorraadwaardasie gebruik.     GEVRA:     5.2.1 Bereken die waarde van die volgende op 30 Junie 2016:               SlotvoorraadKoste van verkope (6)(7)   5.2.2 Die eienaar vermoed dat kragopwekkers gesteel is.         Bereken die aantal kragopwekkers wat gesteel is.Gee TWEE punte van advies. (5)(4)   5.2.3 Die eienaar, me. Westhuizen, oorweeg om na die geweegdegemiddelde-metode oor te skakel.       ·       Bereken die waarde van die slotvoorraad deur gebruik te maak van die geweegdegemiddelde-metode. (10)     ·       Die eienaar, me. Westhuizen, dink as sy na die geweegdegemiddelde-metode oorskakel, sal dit haar belastingbetaling verminder. Sy nader jou vir advies. Verskaf TWEE punte van advies in die verband. (4)